Inwestycje
9 wynalazków, które zmieniły medycynę na zawsze
Medycyna to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi nauki. Dzięki jej osiągnięciom choroby, które niegdyś uznawane były za nieuleczalne, dziś nie stanowią zagrożenia dla życia. Oczywiście zawdzięczamy to pracy naukowej lekarzy oraz badaniom laboratoryjnym – wydaje się jednak, że czasem zapominamy o inżynierach, matematykach oraz fizykach, którzy przyczynili się do tego, by medycyna znalazła się w miejscu, w którym aktualnie się znajduje. Przyjrzyjmy się zatem, które z ich wynalazków były zdecydowanie jednymi z najważniejszych.
1. Termometr
Urządzenie obecne niemal w każdym domu wynalazł już w 210 roku p.n.e. grecki pisarz i mechanik Filon z Bizancjum. Najbardziej popularny termometr rtęciowy został stworzony w XVIII wieku przez Gabriela Fahrenheita, który działanie swojego wynalazku oparł o zasadę, według której gęstość cieczy zmienia się pod wpływem temperatury. Dziś termometry rtęciowe są wycofywane na rzecz elektronicznych.
2. Stetoskop
Atrybut lekarza, który jest jednym z pierwszych skojarzeń, które przychodzą do głowy, kiedy pomyślimy o wizycie u internisty. Urządzenie diagnostyczne służące do osłuchiwania pacjentów zostało wynalezione w 1816 roku przez francuskiego lekerza, René Laennec. Projekt ten nie przypominał jednak znanego nam dziś urządzenia – była to słuchawka w postaci drewnianej, lejkowatej rurki z płaskim zakończeniem od strony usznej. Używany do dziś stetoskop membranowy to dzieło kardiologa Davida Littmanna z 1964 roku.
3. Antybiotyki
Pierwszy antybiotyk – penicylina – został wynaleziony przez Alexandra Fleminga w 1928 roku. Zaobserwował on przypadkiem, że pleśń znajdująca się na laboratoryjnej podłodze wstrzymuje wzrost kultur bakterii z rodzaju Staphylococcus. To rozpoczęło badania nad wpływem produktów mikroorganizmów na struktury komórkowe lub procesy metaboliczne innych mikroorganizmów. Zauważono, że wiele z nich hamuje wzrost i podziały innych bakterii, dlatego antybiotyki stosuje się w leczeniu wszelkiego rodzaju zakażeń bakteryjnych
4. Okulary korekcyjne
Wynalezienie i upowszechnienie się okularów korekcyjnych było przełomem w okulistyce – dziś są one tak powszechne, że fakt ten bywa zapominany. Nie wiadomo, kto pierwszy skonstruował prototyp okularów, ale o tym, że przez szkło widzi się lepiej, wiedziano już w starożytności. W Europie pierwsze okulary (w postaci monoklu) pojawiły się około XIV wieku, jednak początkowo były one dostępne tylko dla najbogatszych. Okulary dwuogniskowe skonstruował dopiero Benjamin Franklin.
5. Promieniowanie „X” i zdjęcia rentgenowskie
W 1895 roku Wilhelm Roentgen prowadził badania nad przepływem prądu elektrycznego przez gaz o wyjątkowo niskim ciśnieniu. Podczas eksperymentu z lampami próżniowymi odkrył promienie, które nazwał „X”, ponieważ nie znał jeszcze natury tego zjawiska (nazwę tę stosuje się do dzisiaj w krajach anglosaskich). Wilhelm Roentgen za swój wynalazek otrzymał Nagrodę Nobla, natomiast ludzkość otrzymała możliwość fotografowania ciała od wewnątrz. W Polsce pierwsze zdjęcia rentgenowskie niemal równocześnie w 1896 roku wykonali chemik i wynalazca Piotr Lebiedziński oraz dr Edmund Biernacki.
6. Rozrusznik serca
Urządzenie to uratowało życie wielu milionom ludzi – w samej Polsce posiada je obecnie około 100 tysięcy osób. Zostaje wszczepiane pacjentom (dawniej operacyjnie), jeśli ich naturalny rozrusznik w postaci węzła zatokowego zawodzi. Pierwszy na świecie sztuczny rozrusznik został zbudowany przez Johna Hoppsa w 1950 roku, jednak musiało minąć 8 lat, nim szwedzki kardiochirurg Ake Senning dokonał jego implantacji – niestety urządzenie zawiodło po 3 godzinach pracy. Szwed Arne Larsson był pierwszym pacjentem, u którego przeprowadzono udany zabieg – zmarł w wieku 86 lat, w ciągu których posiadał aż 24 rozruszniki. W Polsce pierwszego wszczepienia sztucznego rozrusznika dokonali w 1963 r. w Gdańsku prof. Zdzisław Kieturakisa i dr Wojeciech Kozłowski.
7. Tomograf
Badania nad promieniowaniem rentgenowskim skupiały się na tym, by uzyskać jak najwięcej szczegółów na zdjęciach. Wkrótce przyniosły one efekt w postaci pierwszego tomografu – do jego powstania przyczynili się w głównej mierze Godfrey Hounsfield oraz Allan MacLeod Cormack, za co otrzymali Nagrodę Nobla w 1979 roku. Ich wynalazek nie byłby jednak możliwy, gdyby nie prace matematyka Johanna Radonna – to on udowodnił, że obraz dwu- i trójwymiarowego obiektu można odtworzyć z nieskończonej ilości rzutów tego przedmiotu. Pierwszy pacjent został przebadany tomografem w 1971 roku – jego głowę otaczała woda (potrzebna do ograniczenia ilości promieniowania docierającego do detektorów), natomiast samo pojedyncze prześwietlenie trwało od 4 do 5 min – dziś ten czas skrócony jest do kilku sekund.
8. Protezy i implanty
Życie z defektami kończyn to wielka udręka – nie tylko fizyczna, ale również mentalna i emocjonalna. Wynalezienie protez dało szansę na normalne życie ludziom, którzy do tej pory byli przykuci do wózka inwalidzkiego, bądź kul. Aktualnie protezy są budowane z włókna węglowego, dzięki czemu są lżejsze oraz bardziej wytrzymałe, ale również bardziej realistyczne. Już niedługo na rynku pojawią się protezy, które poprzez czujniki, będą w stanie odbierać fale mózgowe – niczym normalna kończyna.
9. Defibrylator
Już w 1818 roku pisarka science-fiction Mary Shelley stworzyła postać „Frankensteina”, który został ożywiony za pomocą wyładowań elektrycznych. Idea ta została przeniesiona na grunt naukowy na przełomie XIX i XX wieku. W 1930 roku elektryk i inżynier William Bennet Kouwenhoven opracował metodę defibrylacji, natomiast w 1947 roku kardiochirurg Claude Beck przepuszczając przez serce impuls elektryczny, uratował 14-letniego chłopca. Dziś defibrylatory ratują setki milionów ludzi na całym świecie. W Polsce wdraża się obecnie programy powszechnego dostępu do defibrylacji z użyciem defibrylatorów typu AED w miejscach dużych skupisk ludzkich.
Przeczytaj również:
-
Konferencje
17. edycja MEDmeetsTECH już za tydzień | Warszawa | 16.05.2024
17. edycja MEDmeetsTECH już za tydzień | Warszawa | 16.05.2024
Ponad 35 wykładowców i panelistów na 17. edycji MEDmeetsTECH! – inspirujące prezentacje, wyśmienici prelegenci – konferencja łącząca medycynę i...
Czytaj więcej -
Inwestycje
Nowa Poradnia Kardiologiczna na NFZ w Bełchatowie
Nowa Poradnia Kardiologiczna na NFZ w Bełchatowie
Grupa American Heart of Poland, w dążeniu do zapewnienia kompleksowej opieki kardiologicznej dla mieszkańców Bełchatowa i okolic, otworzyła nową...
Czytaj więcej -
Konferencje
Targi LABS EXPO już za nami! - podsumowanie wydarzenia
Targi LABS EXPO już za nami! - podsumowanie wydarzenia
Liczne spotkania, interesujące rozmowy oraz ogromna dawka wiedzy merytorycznej – to wszystko miało miejsce podczas najważniejszego wydarzenia branży...
Czytaj więcej